2000 | Adığey Cumhuriyeti

SoydaÅŸlara SesleniÅŸ

Carım Aslan A.
Adıgey Cumhuriyeti Başkanı


19. yüzyılda yaşanan olayların en önemlisi, Kafkas Savaşları'nda Adıgelerin uğradığı büyük trajedidir. Savaş öncesi büyük nüfusa sahip olan Adıgeler, savaşlar sonrasında yok olmanın eşiğine gelmiştir. Bunun nedeni Çar tarafından halkımıza uygulanan soykırımdır (jenosid). Halkımızın trajedisi, savaşlarla bitmemiş, daha da artarak devam etmiş, halkımızın büyük çoğunluğu sürgün yaşamına mahkum etmiştir. Sürgün yaşamında da kayıplar sürüp gitmiştir.

Anavatan dışında yaşamak zorunda kalanlar, onların evlatları, hep yüzleri Kafkasya'ya dönük yaşadılar. Bir kere olsun anavatanlarını göme umudunu gerçekleştiremeden bir kaç kuşak yaşama veda etti. Tarihi ve politik engeller yüzünden, pek azı anavatanını görebildi.

Bugünkü Rusya, Adıge halkının 19. yüzyılda Kafkas Savaşları'ndaki mücadelesinin, kendi bağımsızlık ve özgürlük mücadeleleri olduğunu, ayrıca savaşların doğurduğu sonuçların giderilmesi gerektiğini kabul etti. Kafkas Savaşları'nın sona ermesinin 130. yıl dönümü olan 18 Mayıs 1994 tarihinde Rusya Federasyonu Başkanı Nikolayeviç Boris Yeltsin'in, Kafkas halklarına hitaben yayınladığı bildiride, bu gerçekler açıkça ifade edilmektedir. Demokrasi, insan hakları ve uluslararası normlar temelinde ilerleyen bugünkü Rusya Federasyonu, anayurt dışındaki Adığelerin dönüşlerine olanak tanımaktadır.

Rusya Devlet Duması'nın (Parlamento) 8 Aralık 1995 tarihinde kabul ettiği Rusya diasporasına yardım ve soydaş haklarının korunmasına ilişkin deklarasyonda da bu gerçekler bir kez daha ifade edilmekte ve onaylanmaktadır. Bu deklarasyon, bizim de başka ülkelerde yaşayan soydaşlarımıza yardımcı olmamızın temel hareket noktası ve politik belgesi olmaktadır. Biz Adıgey Cumhuriyeti olarak, anavatan dışında yaşamak zorunda kalan soydaşlarımızın gelecekleri için, yükümlülüklerimizin olduğunu kabul ederek, Adıge diasporasının da haklarının korunması ve anavatanlarına dönüşlerine ilişkin yasal düzenlemeler yaptık. Bu kitapçıkta, anayurda dönüş yapanların (repatriantların) haklarına, sorunlarının çözümüne ilişkin yasa, yönetmelik ve hukuksal metinler bulunmaktadır.


Kaynak: Adıgey Cumhuriyeti Yasaları: Anayasa, Anayurda Dönüş, Vatandaşlık ve Yatırımlar Mevzuatı, Çeviren: Fahri Huvaj, Adıgey Yayınları, Ankara, 2000.